Z dniem dzisiejszym w życie wchodzi opublikowane w dniu wczorajszym rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 listopada 2019 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego (2019.2141). Jedynie obowiązywanie przepisu dotyczącego odczytu wskazań drogomierza przesunięto na 1 stycznia 2020 r. W akcie zawarto obowiązki i uprawnienia kierowców oraz kontrolujących. Znajdują się w nim zarówno przepisy dotychczas obowiązujące (często doprecyzowane) jak i nowe.
Podstawa regulacji. Konieczność wydania rozporządzenia wynikała z dostosowania przepisów do ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o transporcie drogowym do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej dotyczącej drogowej kontroli technicznej pojazdów.
Kontrolujący. Kontrolujący to: policjanci (w pojazdach oznaczonych i nieoznaczonych, też bez sygnałów świetlnych) oraz funkcjonariusze innych służb - inspektor Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariusz Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej, straży gminnych, straży leśnych, straży parku, osoby działające w imieniu zarządcy drogi w obecności policjanta. Nowymi uprawnionymi do kontroli są Inspekcji Ochrony Środowiska. Otrzymują oni nowe uprawnienia, ale też obowiązki. Doprecyzowano obowiązujące procedury. W sytuacji przeprowadzania tzw. szybkich testów trzeźwości policjant w mundurze nie będzie musiał podawać swoich danych (inaczej gdy zostanie o to poproszony). Zawarte w rozporządzeniu nowe regulacje dotyczą np. uprawnienia zrywania plomb zabezpieczających przewożonych ładunków; kontroli przewożonych odpadów; pojazdów służb specjalnych. W rozporządzeniu dopuszczono, iż podczas działań kontrolnych pojazd służb może być zaparkowany nawet w miejscu zabronionym (np. chodnik, wyspa przystankowa), zawsze jednak tak, aby nie zagrażał bezpieczeństwa ruchu drogowego. Czyli kontrole będą mogły być realizowane w tych nawet najmniej spodziewanych warunkach drogowych.
Prawo do sprawdzenia przebiegu pojazdu w trakcie kontroli drogowej. W trakcie drogowych działań kontrolnych funkcjonariusze każdorazowo sprawdzą przebieg pojazdu, co jest niezwykle istotne w kontekście podjętych działaniach dla wyeliminowania z ruchu drogowego pojazdów w złym stanie technicznym. To także element działań wymierzonych przeciwko nieuczciwych sprzedawców pojazdów. Od dzisiaj stan licznika zostanie natychmiast sprawdzony i porównany z danymi CEPiK. Przebieg pojazdu - w dacie przeprowadzonej kontroli - zostanie tam także każdorazowo wpisany. Skontrolowany będzie także pojazd przewożony np. na lawecie. Kierowca kontrolowanego pojazdu jest zobowiązany umożliwić odczytanie licznika. Przewidziano, iż z obowiązku kontroli drogomierza kontrolujący będzie zwolniony w trakcie prowadzonych akcji jak np. „Trzeźwy poranek”.
Kontrolowany kierowca lub motorniczy. Rozporządzenie przewiduje określone warunki zachowania kierowcy - respektowania poleceń kontrolującego np. zatrzymany do kontroli pozostaje w pojeździe; trzyma ręce na kierownicy; za zgodą kontrolowanego może przebywać w radiowozie np. dokonując płatności przy użyciu terminala. Takie przepisy obowiązywały dotychczas, ale teraz zostaną wpisane do prawa resortowego, dzięki czemu policjanci unikną zbędnych dyskusji z kierowcami nieprzestrzegającymi prawa. Natomiast dzięki zmianom - jak przekonuje MSWiA - łatwiej będzie kontrolującemu wnioskować do starosty o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem, jak również o skierowanie kierowcy na egzamin sprawdzający jego kwalifikacje.
Obowiązywanie. Nowe rozporządzenie obowiązuje z dniem 7 listopada br., z wyjątkiem zapisu, który dotyczy odczytu wskazań drogomierza pojazdu zatrzymanego do kontroli. Paragraf 12. wchodzi w życie od 1 stycznia 2020 r. (jm)
* * *
Komunikat Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Jutro (7 listopada br.) wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie kontroli ruchu drogowego. - W rozporządzeniu zawarliśmy nowe obowiązki i uprawnienia kierowców aut oraz kontrolujących. Jednocześnie doprecyzowaliśmy istniejące w tym zakresie przepisy. Zależy nam na podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa na polskich drogach – podkreślił szef MSWiA Mariusz Kamiński.
Nowe regulacje zaczną obowiązywać od czwartku (7 listopada br.), z wyjątkiem paragrafu 12, który dotyczy odczytu wskazań drogomierza pojazdu zatrzymanego do kontroli. Ten paragraf wchodzi w życie od 1 stycznia 2020 r.
W rozporządzeniu zachowano większość obecnie obowiązujących przepisów dotyczących kontroli ruchu drogowego. Głównym celem zmian jest doprecyzowanie dotychczasowych procedur działania np. Policji. Dotyczy to między innymi kwestii miejsc postoju pojazdów organów kontroli ruchu drogowego w czasie kontroli. W akcie prawnym zapisano, że podczas prowadzenia działań kontrolnych dopuszcza się postój radiowozu w miejscu, gdzie jest to zabronione, lecz nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.
Kierowcy i funkcjonariusze zyskują nowe obowiązki i uprawnienia. Policjant, a także inspektor Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariusz Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej oraz Służby Celno-Skarbowej, podczas kontroli drogowej, będzie mógł sprawdzić przebieg zarówno zatrzymanego do kontroli pojazdu, jak i pojazdu przewożonego np. na lawecie. Aktualny przebieg wpisze do Centralnej Ewidencji Pojazdów. Będzie także możliwość, w przypadku zastrzeżeń po wstępnej kontroli technicznej pojazdu użytkowego – np. ciężarowego lub autobusu, skierowania go na bardziej szczegółowe badania. Pomoże to wyeliminować z dróg niesprawne samochody.
Rozporządzenie rozszerza katalog możliwości wpuszczenia kierowcy kontrolowanego pojazdu do radiowozu. Policjant będzie mógł to zrobić, jeśli np. kierowca zadeklaruje chęć zapłaty mandatu za pomocą karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego. Dzięki zmianom łatwiej będzie kontrolującemu wnioskować do starosty o ocenę stanu zdrowia kierującego pojazdem, jak również skierowanie kierowcy lub motorniczego na egzamin sprawdzający jego kwalifikacje.
W sytuacji przeprowadzania tzw. szybkich testów trzeźwości policjant w mundurze nie będzie musiał legitymować się każdemu kierowcy. Zawarte w rozporządzeniu nowe regulacje dotyczą ponadto zrywania plomb w celu kontroli przewożonych odpadów. W razie wątpliwości, co do przewożonego ładunku, wolno będzie kontrolującemu zerwać plombę zabezpieczającą. Przepisy określają także warunki wykonywania kontroli transportu odpadów przez inspektorów Inspekcji Ochrony Środowiska oraz procedury dotyczące kontroli pojazdów służb specjalnych.
Od jutra do kontroli będą mogli, tak jak obecnie, zatrzymać kierowców: policjanci, inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego, funkcjonariusze Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Służby Celno-Skarbowej, straży gminnych, straży leśnych oraz straży parku, jak również osoby działające w imieniu zarządcy drogi w obecności policjanta lub inspektora. Nowym uprawnionym do kontroli w zakresie transportu odpadów (w obecności wybranych uprawnionych, np. policjanta) są inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska.
Konieczność wydania rozporządzenia wynikała z dostosowania przepisów do ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o transporcie drogowym. Ustawa ta wdraża do prawa krajowego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej dotyczącą drogowej kontroli technicznej pojazdów użytkowych.